Еуразия Ғылыми-зерттеу институты, Түркия Республикасының Алматыдағы консулдығы және Шет тілдер және іскерлік карьера университеті ортақтаса отырып «Биік мұраттарды аңсаған Мехмет Акиф» атты ғылыми жиын ұйымдастырды.

Түркия Республикасы Алматы Бас консулдығының қолдауымен Еуразия Ғылыми-зерттеу институты және Шет тілдер және іскерлік карьера университеті ортақтаса отырып Түркияның тәуелсіздік әнұранының қабылданғанына 95 жыл және Мехмет Акиф Эрсойдың өмірден озғанына 80 жыл толуына орай «Биік мұраттарды аңсаған Мехмет Акиф» атты ғылыми жиын ұйымдастырды. Жиынның мақсаты тәуелсіздік әнұранының Түркия Ұлы ұлттық мәжілісінде қабылдауына 95 жыл толғанын еске алу және оның авторы, ұлы ақын Мехмет Акиф Эрсойдың шығармалары, өмірі мен азаттық күресі жылдарындағы өлеңдері, уағыздары және ұлтына деген рухани басшылығы жайында мағлұматтар беріліп, оның азаттық соғысына қосқан үлесін қайта еске алу болатын.

Ғылыми жиынның пленарлық отырысын Түркия Республикасының Алматы қаласындағы Бас консулы Рыза Қаған Йылмаз, Шет тілдер және іскерлік карьера университетінің вице-президенті доктор, профессор Хасан Курт, Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры доктор, доцент Невзат Шимшек ашып берді. Секция отырысының төрағалығын доктор, доцент Хайал Айча Шимшек жүргізді. Ғылыми жиын отырысына баяндамашы ретінде Улудағ университеті Дінтану факультетінің профессоры Билал Кемикли, Шет тілдер және іскерлік карьера университетінің вице-президенті Гүлназ Бейсенбекова, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Шығыстану факультеті Түріксой кафедрасының доценті, доктор Ерғали Зияханұлы Есбосынов баяндамашы ретінде қатысты.

Пленарлық отырысты алғаш болып Түркия Республикасының Алматы қаласындағы Бас консуры Рыза Қаған Йылмаз ашып берді. Рыза Қаған өз баяндамасында Мехмет Акиф Эрсойдың ұлы мұрат жолында күрескер болғанын және соғыстың қиын-қыстау кезеңдерінде де ұлтының азаттығы мен бостандығына сенім білдіргенін атап өтті. Азаттық соғысы жылдарында әскердің ұлттық рухын күшейтетін бір әнұранға қажеттілік болғанын, Мехмет Акифтің жазған осы маршы бостандық пен тәуелсіздік мұратынан бөлек отанға және ұлтқа деген сүйіспеншілікті өте жоғары көрсеткенін атап өтті. Әлихан Бөкейхановтың туғанына 150 жыл толғанын еске алып, Мехмет Акифпен бірге тура сол уақыттарда Қазақстанда да ұқсас ұлт-азаттық күресін жүргізген Әлихан Бөкейханов, Алаш Орда қозғалысы мен Мағжан Жұмабаевтың да дәл сондай қиындықтарды бастан кешіргенінен тоқталып, осы тұлғалармен мақтан тұтатынын білдірді. 1870-1930 жылдар арасында түркі әлеміндегі буынның күрестерге толы, тәуелсіздік жолында қан төккен бір буын ретінде тарихта қалғанын атап өтіп, оларды зор құрметпен еске алатынын айтты.

Екінші кезекте сөз алған Шет тілдер және іскерлік карьера университетінің вице-президенті профессор Хасан Курт, Түркия мен Қазақстан халықтарын бір-біріне тереңінен сіңісуі үшін екі тараптың маңызды тұлғаларын таныту турасында жұмыстар атқарылуы қажет деген пікірмен өз баяндамасын бастады. Мысал ретінде, Мехмет Акиф Эрсой мен Ахмет Байтұрсынов хақында ғылыми және мәдени-танымдық жұмыстарды жасауға болатынын айтты. Байтұрсынов пен Эрсой өз ұлттарына ағарту жұмыстарын жүргізу үшін әлеуметтік, саяси және т.б. тақырыптарды қозғағанына тоқталды.    

Пленарлық отырыстың соңғы баяндамасын Еуразия Ғылыми-зерттеу институтының директоры доктор, доцент Невзат Шимшек жасады. Н.Шимшек Мехмет Акиф Эрсойдың шығармаларына және халқына деген пікірлеріне қысқаша тоқталды. Олардың арасында Мехмет Акифтың Асымның ұрпағы деп атап кеткен ұрпаққа ерекше тоқталып, басы ғылым мен ілімге сай, жүрегі Чанаккаледе күрес жүргізгендердің иманына толы бір ұрпақтың өсіп-жетілгенін армандағанын айтып өтті.

Ашылу баяндамаларынан кейін төрағалығын доктор, доцент Айча Шимшек жүргізген ғылыми жиын отырысы басталды. А. Шимшек өз баяндамасында Мехмет Акиф Эрсойдың өмір бойы бір зиялы тұлғаның жауапкершілігін арқалап күрес жүргізгенін, өзінің намысы мен ұлт намысы үшін барын беретін тұлға болғанына тоқталды. Мехмет Акиф Эрсойдың өз ұлтының болмысын сақтап қалу күресіне қатысқанын, өз ұлтының тілін өте жақсы деңгейде қолданып, қоғамның проблемаларына іштей күйінетін жазушы болғандықтан тәуелсіздік әнұранын жазу сондай тұлғаға жазу бақыты бұйырғанын айтып өтті. Сондай-ақ, Мехмет Акифтің тәуелсіздік әнұранын өзінің шығармасы емес, мемлекеттің шығармасы деп атағанына да тоқталды.  

Ғылыми жиын отырысының алғашқы баяндамашысы Улудағ университеті Дінтану факультетінің профессоры Билал Кемикли болды. Профессор Б.Кемикли «Бір мұрат ақыны Мехмет Акиф Эрсой және тәуелсіздік әнұранымыз» атты өз баяндамасында жалпы шолу және Мехмет Акиф туралы деректер деген екі басты тақырып төңірегінде мәліметтермен бөлісті. Тәуелсіздік әнұранын жазудағы мақсат – тәуелсіздік соғысын ұлттық рухпен жеңіп шығу болатын деген пікірін білдірді. Тәуелсіздік әнұраны ұлттың асқақ мұраттары мен үміттерін сипаттайтын маңызды туындылардың бірі екеніне тоқталды. Мехмет Акифтің қазақтың ұлы ақындары Абай Құнанбаев пен Мағжан Жұмабаев сияқты ұлт рухына және оянуына қызмет ететін және ұлты үшін аянбай тер төгетін ақын екенін атап өтті. Бұларға қосымша Мехмет Акифтің өз шығармашылығын шын жүректен жазатынын баса айтып, оның тек ақын ғана емес, күрескер және ойшыл екенін де айтып өтті. Мехмет Акифтің үміт, қозғалыс және адамгершілік ақыны екенін және өз тұқылынан қайта тууға тырысып жатқан халқына бағыт көрсетуші болғанына тоқталды.

Шет тілдер және іскерлік карьера университетінің вице-президенті доктор, доцент Гүлназ Бейсенбекова «Мехмет Акиф Эрсой: Түркия Республикасының тәуелсіздік әнұранын жазушы және әдебиетші ойшыл ретінде» атты тақырыбында Мехмет Акифтің ұлттық күрес жайында жазған өлеңдерінің мағынасы тереңде жатқанына тоқталып, сол өлеңдері арқылы өз халқына үміт отын сыйлағанын айтты. Ақынның өзі өмір сүрген кезеңінде қиын-қыстау күндерде өз үмітін жоғалтпай, қайта бұл жағдай оны одан сайын ширата түскені туралы сөз қозғады. Мехмет Акифтің тарих, дін, тіл тақырыптарында жазған өлеңдерінде мұсылман халықтарға үміт сыйлап оларды бірлік құруға шақырғанын да атап өтті. Сондай-ақ, Түркияның азаттық соғысында ең үлкен рухани үлес қосқан зиялы тұлғалардан бірі екеніне тоқталды. Қорыта айтқанда баяндамашы, Мехмет Акифтің тәуелсіздік әнұранының әрбір қатарынан өз отанының азаттығына, жеріне, еліне және ұлтына деген сүйіспеншілігін көруге болады деген пікірмен өз баяндамасын аяқтады. 

Әл-Фараби Қазақ ұлттық университеті Шығыстану факультеті, Түріксой кафедрасының доценті, доктор Ерғали Зияханұлы Есбосынов «Қазақ және орыс әдебиеттеріндегі Мехмет Акиф Эрсой шығармалары» атты баяндамасында Мехмет Акифтің Анадолының бүкіл ауыртпашылығы мен қиындықтарын өте сәтті суреттеп шығармалар жазғанына тоқталды. Тәуелсіздік әнұранының дыбыс фонетикасы тұрғысынан түрік музыкасына сәйкес, философиялық және стилистикалық тұрғыдан керемет туынды деген пікірін білдірді. Өлеңнің үміт отын сыйлайтын бір құрылымы бар екенін айтып, ұйқасы жағынан да бір-біріне сәйкес жазылғанын айтты. Тәуелсіздік әнұранының көптеген қазақша аударма нұсқалары болғанымен, олардың арасында сол рухты жеткізе білген, қазақ әдебиеті мен тілдік құрылымы бойынша ең жақсы нұсқасы Абдувахап Қара мен Жұмаш Кенебайдың аудармалары екенін атап өтті. Өз баяндамасының соңында Мехмет Акифтің тәуелсіздік әнұранына қатысты айтып кеткен, «менің ұлтыма қалдырған ең үлкен мұрам» деген сөздерімен аяқтады.

Секция отырысы соңында баяндамашылар қозғалған тақырыптарға қысқаша баға беріп қорытындылағаннан кейін ғылыми жиын өз жұмысын аяқтады.