2017 жылғы 17 қаңтарда Еуразия ғылыми-зерттеу институтында Халықаралық Қазақстан-Қытай ынтымақтастығы орталығының директоры доктор Әділ Қаукенов «Жаңа геосаяси жағдайда Қытай саясаты» атты семинар өткізді.
Доктор Әділ Қаукенов «Жаңа геосаяси жағдайда Қытай саясаты» атты семинарда жалпы Қытай-Қазақстан қарым-қатынастарының ерекшеліктері, «Жібек жолы экономикалық белдеуі» жобасы мен Еуразиялық экономикалық одақ ынтымақтастығының перспективалары және Қытай-АҚШ-Ресей үштігінің қазіргі қарым-қатынастары сияқты өзекті тақырыптарды қозғады.
Доктор Әділ Қаукенов «Жаңа геосаяси жағдайда Қытай саясаты» атты семинарда жалпы Қытай-Қазақстан қарым-қатынастарының ерекшеліктері, «Жібек жолы экономикалық белдеуі» жобасы мен Еуразиялық экономикалық одақ ынтымақтастығының перспективалары және Қытай-АҚШ-Ресей үштігінің қазіргі қарым-қатынастары сияқты өзекті тақырыптарды қозғады. Қаукенов Қазақстан-Қытай қарым-қатынастары 1991 жылы орнаса да, Қытай компаниялары Қазақстанға алғаш рет 1997 жылы, ал CNPC сияқты ірі компаниялар 2001 жылдан кейін келді деп айқындады. Соңғы 5-7 жылдағы үрдістерге назар аударғанда АҚШ-тың әскери жасақтары Ауғанстаннан толық шығарылғаннан кейін аймақта ықпалының төмендегенін және Ресейдің осы бостықтың орнын толтыруға ұмтылғанын байқауға болатынын айтты.
Семинар барысында Қытайдың Орталық Азия стратегиясында кейбір өзгерістердің туындағанын мәлімдеді. Мәселен, 2000 жылы Ресей аймақтағы ең ықпалды мемлекет болған еді, алайда 2010 жылы жағдай өзгеріп, Ресеймен қатар Қытай да маңызды рөл атқара бастады. Ресей мен Қытай арасында бүркемеленген қайшылықтың болғанын, Қытай билігінің Ресейге зиян келтірмей күш тепе-теңдігін орнатуға тырысқанын тілге тиек етті. Украина дағдарысынан кейін Ресейдің АҚШ-пен қарым-қатынастары шиеленіскендіктен Ресей елі Қытаймен жақындаса бастады деп түйіндеді.
Қаукенов Орталық Азия аймағына қатысты Қытай ғалымдары талқылаған мәселелерге тоқталып өтті. Олардың арасында ШЫҰ мен ЕЭО одақтары арасында еркін сауда аймағын құру, ЕЭО мен Қытай арасында еркін сауда аймағын құру сынды тақырыптарды атап өтті. Бұл мәселелердің Қытай мен Ресейде жан-жақты талқыланып жатқанын, алайда олардың Қазақстанда күн тәртібіне еніп талқыға салынбағанын айтты. Тағы бір маңызды тақырып – Қытайдағы кейбір өндіріс зауыттарын Орталық Азия елдеріне көшіру және осы елдерде өнім өндіру мәселесі. Қаукеновтың пайымдауынша, мұндай бастамалар Қазақстан экономикасы үшін тиімді болып табылады. Алайда бұл компаниялар елге өз болмысымен келеді және Қазақстанның Қытайдың жұмыс істеу мәдениетіне қаншалықты дайын екені талқылану қажет деп түйіндеді. Семинар соңында Қытайдың аймақты жан-жақты зерттеп, мәселелердің шешімінде Қытай елінің мүдделерін де есепке алатын ұсыныстар жасағанын айтты. Дегенмен, аймақтағы елдер бұл ұсыныстарға тек жауап берумен ғана шектеліп, өз тарапынан ұсыныс жасамайды деп тілге тиек етті. Қаукенов болашақта бұл жағдайдың өзгеру қажеттігін атап өтіп, баяндамасын аяқтады.
Семинар соңында қатысушылар Қытай-Қазақстан қарым-қатынастары мен «Жібек жолы экономикалық белдеуі» жобасы бойынша пікір алмасты.