15 Şubat 2018 Tarihinde Narhoz Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Farkhod Aminjonov “Orta Asya Doğal Gaz Sektöründe Çin’in Rolü: Tekelci mi veya Güvenilir Bir Ortak mı?” Konulu Seminer Verdi.

Farkhod Aminjonov sunumunda, Orta Asya’da doğal gaz kaynakları, altyapı ve boru hatları hakkında çeşitli detaylı bilgiler sundu. SSCB'nin çöküşünden sonra Orta Asya bölgesinde doğal gaz sektörünün rolünün artmaya başladığını ifade ederek 1990'lı yılların başında Rusya’nın, doğal gaz sektöründe tüm Orta Asya ülkelerinin tek güvenilir ortağı olduğunu belirtti. Aynı zamanda Rusya ile Orta Asya ülkeleri arasında doğal gaz ile gıda ürünlerinin takası sisteminin kullanıldığını lakin bu karşılıklı sistemin 2006’da sona erdiğini açıkladı.

Seminerinde 2005 yılının başında Orta Asya ülkelerinin enerji sektörlerinin gelişmeye başladığını ifade eden Aminjonov, bunun bölgenin ekonomik durumunun iyileşmesinden kaynaklandığını belirtti. Aminjonov’a göre, artan enerji talebi neticesinde Çin, ekonomik büyüme sürecine bağlı olarak ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için ek enerji kaynakları aramaktadır. Aminjonov, Orta Asya bölgesi Çin için en uygun seçeneklerden birisi olması nedeniyle bölge ülkeleri ile Çin arasındaki enerji alanındaki ilişkilerin hızlıca gelişmeye başladığını dile getirdi. Bu atılımlara örnek olarak Kazakistan’da ve Türkmenistan’da kurulan boru hatlarını gösterdi.

Çin, yatırım yaptığı ülkelerde doğal gaz sektörünün gelişmesine ve boru hatlarının yapımına oldukça ciddi miktarlarda finansal kaynak ayırmaktadır. Buna karşılık olarak Türkmenistan örneğinde olduğu gibi, doğal gazı yaptığı anlaşmalar ile dünya pazarındaki fiyatın altında bir fiyata ithal etmekte olduğunun altını çizdi. Böylece büyük miktarlarda yapılan ithalatlar sayesinde Çin’in bölge ülkeleri ile ilişkilerinde elinin güçlenmekte olduğunu vurguladı.

Seminerin devamında Farkhod Aminjonov, mevcut doğal gaz sektörüne ve piyasaya yönelik perspektiflerden bahsetti. Son zamanlarda Çin'in ekonomik büyümesinin yavaşladığını ve enerji kaynakları talebinde hızlı büyümesinin öngörülmediğini belirtti. Buna ek olarak, Çin’in, Tacikistan ile Özbekistan arasındaki bölgede olgunlaşan istikrarsızlıklara karşı çok hassas olduğunu dile getiren Aminjonov, bölgede tüm taraflar açısından kârlı enerji politikaları üretilebilmesi için bölge ülkeleri arasında işbirliğinin artırılması gerektiğini ifade etti.

Seminer sonunda katılımcılar Orta Asya ve Kazakistan'da enerji sektörü ile ilgili görüş alışverişinde bulundular.