2 Şubat 2017 Tarihinde Şokan Valihanov Adındaki Tarih ve Etnoloji Enstitüsü Araştırmacılarından Daulet Jaylıbaev “Kazak Oralmanların Günümüzdeki Ekonomik ve Kültürel Durumu” Konulu Seminer Verdi.

Kazak oralmanların günümüzdeki ekonomik ve kültürel durumu adlı seminerinde ana hatlarıyla oralmanların topluma kültür, medeniyet ve ekonomi alanlarındaki katkıları konuları hakkında detaylı bilgiler verdi. Oralmanların anavatanlarına geri dönüşünü kolaylaştıran programın ana amacının Kazakistan’ın demografik yapısına katkı sağlama olduğunu dile getirdi. Oralmanların Kazakistan’a 1992 yılında çıkarılan kanun ile göç etmesinin kolaylaştığını ve 1991-2017 yılları arasında Kazakistan’a 957.772 oralmanın göç ettiğini ve gelenlerin 61%’nin Özbekistan dan, 14%’nün Çin den 9%’nun ise Moğolistan dan geldiğini ifade etti.

UNESCO’nun 2003 yılında Somut Olmayan Kültür Varlıklarını da kültürel miraslar listesine kabul etmeye başladığını bu kapsamda oralmanların eski Kazak kültür ve adetlerini koruyarak günümüzde unutulan birçok kültürel zenginliğin tekrar canlandırılmasında büyük rol oynadıklarının altını çizdi. Oralmanların birer medeniyet taşıcıları olduğunu belirterek eski kültürel adetleri bozulmadan günümüzde de yaşatmaları sayesinde Kazak kültürel mirasına önemli katkılar sağladıklarını vurguladı. Buna örnek olarak eski bir Kazak dansı olan Karajorga dansının oralmanlar sayesinde tekrar hatırlanıp popüler olmasını gösterdi. Ayrıca oralmanlara ait olup Kazak kültüründe önemli yere sahip olan birçok eşyanın müzelerde sergilenmesi ile birlikte eski kültürel zenginliklerin gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlandığını sözlerine ekledi.

Oralmanların arasında okuryazarlık oranının yüksek olduğunu ve değişik ülkelerden gelmeleri nedeniyle Çince, Arabca, Çağatayca gibi birçok dil bilmelerinin ve bazılarının eski Kazak alfabesini bilmesinin tarihsel akademik çalışmaların ilerletilmesinde birçok kolaylıklar sağladığını dile getirdi. Kültür, medeniyet ve akademik çalışmalara ek olarak yapmış olduğu birçok saha araştırmasına dayandırarak oralmanların birçok alanda küçük ve orta işletmeler açtıklarını gözlemlediğini belirtti. Oralmanların için düzenlenen projeler arasında toplu yaşam alanları gibi projelerin bulunduğunu ve bunların arasında en başarılı devam ettirilen projenin Asar Köyü projesi olduğunu dile getirdi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in orta sınıfın oluşturulması konusundaki bir demecine değinerek orta sınıfın oluşturulmasında oralmanların ekonomik olarak önemli bir katkı sağlayacağına inandığını dile getirdi.

Oralmanların sektörler arasında en çok tarım, inşaat, ulaşım sektörlerinde çalıştıklarını ve küçük ve orta ölçekli değişik işletmeleri yürüttüklerini ifade etti. Oralmanların içinde Çin ve İran’dan gelen Kazakların en çok tarım sektöründe, Özbekistan ve Karakalpakstan’dan gelenlerin inşaat sektöründe, Türkiye’den ve Çin’den gelenlerin ise gıda ve hafif sanayi sektörlerinde çalıştıklarını belirtti. Konuşmasının sonunda Kazakistan’a dönen oralmanların demografi sorununun yanında beşeri sermaye bilgileri hesaba alınarak Kazakistan ekonomisine yardımcı olacak şekilde dağılımının sağlanmasının gerektiği yönünde görüşlerini bildirerek konuşmasını bitirdi.

Seminerin devamında katılımcılar oralmanların topluma kültürel ve ekonomik katkıları konusunda görüş alışverişinde bulundular.