uran Üniversitesi profesörü Prof.Dr. Saulesh Kalenova “Avrasya Ekonomik Birliğinde Entegrasyon Olanakları” konulu seminerinde ana hatlarıyla Avrasya Ekonomik Birliği’nin (AEB) Kazakistan’a olumlu ve olumsuz etkileri, küreselleşmenin genel anlamda ülkelere getirileri ve zararları, AEB üyesi ülkelerin ekonomilerinin yapısal özellikleri konularına değinmiş, üye ülke ekonomilerinin birleşme sürecinin zor olduğunu ve karşılaşılan sorunların zaman içerisinde birlikte çalışılarak giderilebileceğini ifade etmiştir.
Küreselleşme sürecinin artıları konusunda ülkelerin ekonomilerinin dışa açılımının ticaret hacimlerini ve yatırım olanaklarını artırmalarına yardımcı olduğunu, ülkelerin teknolojik seviyelerine olumlu katkı sağladığını ve yerli firmaların rekabet gücüne pozitif katkısı olduğunu ifade eden Prof. Kalenova, negatif etkiler bağlamında ise küreselleşmenin gelişmiş ekonomiler ile zayıf ekonomiler arasındaki uçurumu daha da derinleştirdiğini, ekonomik olarak ülkelerin birbirine entegre olmasının bölgesel istikrarsızlık yaşandığında diğer ülkeleri de etkilediğinin altını çizmiştir.
AEB’nin üye ülkelere sağladığı yararlar açısından yaptığı değerlendirmelerde Kalenova, birliğin dört alanda özgürlük vererek yeni fırsatlara ön ayak olduğunu ve mal, sermaye, hizmet ve işçi göçmen konularında hareket özgürlüğünün ülke ekonomilerine önemli kolaylık sağladığını ifade etmiştir. Fakat bazı alanların bu esnekliklerin dışında bırakıldığını ifade eden Kalenova, bu listeye önümüzdeki yıllarda başka alanların dahil edileceğini belirtmiştir. Esneklik kapsamına yeni ürünlerin dahil olacağını ifade etmekle beraber buna örnek olarak 2016 yılı başlangıcından itibaren ilaç ürünlerini göstermiştir. Üye ülkelerin 2019 senesinde ortak elektrik sistemini, 2025’ten önce olmamak üzere ortak para birimini hayata geçireceğini ve birleşik emeklilik konuları başta olmak üzere birleşik merkezi yapıların oluşturulabilmesi için çalışmaların yürütüldüğünü belirtmiştir.
Seminerinin devamında Kalenova üye ülkelerin toplam dış ticaret rakamları ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasındaki ihracat ve ithalat hacimleri hakkında detaylı bilgiler sunmuştur. Bu bilgilerin arasında dikkat çekici olan Kazakistan’ın BDT ülkeleri ile ihracat rakamlarının toplam ihracatının sadece 13% oluşturduğunu, bu rakamın Beyaz Rusya için 59%, Kırgızistan için ise 47% olduğunu belirtmiştir. İthalat oranlarında ise Beyaz Rusya için bu rakamın 60 %, Kazakistan için 42 % ve Kırgızistan için 48 %, Rusya için sadece 11% olduğunu ifade ederek üye ülkeler ile ihracatta Kazakistan’ın ve ithalatta Rusya’nın ticari ilişkilerinin zayıf olduğunun altını çizmiştir.
Seminer sonunda ortak para birimi, AEB’nin geleceği ve diğer konularda görüş alışverişinde bulunulmuştur.