3 Aralık 2020 tarihinde, BM İklim Değişikliği Sekretaryası’nın uzmanı, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi doktora sonrası araştırmacısı Dr. Ayımgul Kerimray “Enerji Tüketiminin Yapısı: Kazakistan’da 12.000 Hane ile Yapılan Araştırma Sonucu” konulu çevrimiçi seminer verdi.

Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Vakur Sümer’in takdim konuşmasından sonra söz alan Dr. Ayımgul Kerimray, bu imkan dolayısıyla Enstitü’ye teşekkürlerini sundu. Araştırmacı, seminerinde, hanelerde tüketilen enerjinin ülkenin toplam tüketiminin % 27’sini oluşturduğunu ve bu oranın son 15 yılda yaklaşık olarak yıllık % 6.3 yükseldiğini ifade etti. Ülke çapında yürütülen çalışmalar sırasında sakinlerin ısınma ihtiyaçlarını ne tür yollarla gidermeye çalıştıklarını araştırdıklarını belirtti. Araştırma neticelerine göre hane halkının evlerini ısıtmak için gaz, elektrik, kömür ve benzeri yöntemleri kullandıklarını açıkladı. Bu konuda Almatı ve Nur-Sultan’da merkezi ısıtma sisteminin büyük rol oynadığını ifade ederken batı Kazakistan’da doğal gaz, kuzey ve güney Kazakistan’da ise kömürün kullanımının yaygın olduğunu vurguladı.

Isınma konusunda enerji israfının da önemli konulardan birisi olduğunu belirtirken bu konuda büyük ve kapsamlı bir aşama kaydedilemediğini ifade etti. Bunun nedenleri arasında hatırı sayılır sayıda binanın yapısının eski olması ile enerji verimliliklerinin düşük olmasını gösterdi. Bu çerçevede, binaların yalıtım masraflarının 15-20 yıl içerisinde kendini amorti etmesi gibi konuların da ev sahiplerine cazip gelmediğini belirtti.

Araştırmacı, Kazakistan’ın kuzeyinde, orta ve doğu Kazakistan’da bulunan hanelerin temiz yakıt eksikliği, gelir yoksulluğu, daha uzun ve daha soğuk kışlar ve bunun sonucunda enerji yetersizliğinden zarar gördüğünü vurguladı. Dr. Ayımgul Kerimray araştırmasında “enerji yoksulluğu” terimini kullandı. Enerji yoksulluğu kavramının, evlerini ısıtmak için gelirlerinin %10’unu veya daha fazlasını harcayanları ifade ettiğini dile getirdi. Bu kritere göre ülkenin farklı bölgelerindeki tüm hanelerin, yaklaşık %28’inin soğuk mevsimlerde gelirlerinin %10’unu veya daha fazlasını harcaması sebebiyle enerji yoksulluğunun ülkede yaygın olduğunu ifade etti.

Araştırmacı Dr. Ayımgul Kerimray bir başka sorun olarak, ev ısıtması ve diğer amaçlar için çok yaygın olarak kömür tüketildiğinden bahsetti. Kazakistan’daki tüm hanelerin yaklaşık %40’ının kömürü sadece evlerini ısıtmak için değil aynı zamanda diğer ev faaliyetleri için (yemek pişirmek, su ısıtmak) de kullandığını söyledi. Böylesine kirli bir enerji kaynağı kullanmanın, kaçınılmaz olarak çevre kirliliği sorunlarına yol açmakta olduğunu belirtti.

Seminer sonunda, bir ülkedeki enerji tüketiminin, enerji kayıplarını azaltarak optimize edilebileceğini söyledi. Ancak Dr. Kerimray, böyle bir gelişmenin genellikle idari zorluklarla karşılaşa bildiğini, ayrıca nüfusun düşük gelirli olmasının bu çerçevede önemli bir sorun olduğunu dile getirerek sözlerini tamamladı.