“Küresel izleme” Analitik forum üyesi, Doğu Çin Üniversitesi (Şangay, Çin) fahri profesörü ve Turin Üniversitesi (Turin, İtalya) Orta Asya Araştırmaları Merkezi eş-direktörü Prof. Dr. Aydar Amrebayev “Kazakistan’ın dış politika öncelikleri ve İpek Yolu Ekonomik Kuşağı: fırsatlar ve riskler” adlı seminerinde Kazakistan’ın dış politikasındaki öncelikleri, Rusya, Çin ve Kazakistan ekseninde ilişkileri, İpek yolu projesinin Kazakistan ve Çin için anlamı konularına değinmiştir. Kazakistan’ın bu projeye katılma sebepleri arasında ülkenin coğrafi açıdan kara ile çevrili olmasını ve bağımsızlıktan beri izlenen çokyönlü politikaya uygun olmasını göstermiştir. Bunun yanısıra Kazakistan’ın dış politikasının 2014-2020 dış politika konseptine göre şekillendiğini ve bu projenin hem komşu ülkelerle ilişkileri iyi tutma adına hemde ekonomik anlamda pragmatik olduğu için katıldığının altını çizmiştir.
Ayrıca, Rusya tarafından Çin’in İpek yolu projesinin bölgede etkisini artırmayı hedefleyen bir politika olarak algılandığını ve bu nedenle 2010 yılından bu yana bu projeye karşı set çekmeye dönük politikalar izlendiğini belirtmiştir. Lakin, 2015 mayıs ayında iki ülke liderleri Avrasya Ekonomik birliği ve İpek yolu tarzı projelerin birbirine rakip olmayan hatta tamamlayıcı projeler olduğunu beyan ettiklerini ifade etmiştir. Çin’in İpek yolu projesini hayata geçirme nedenleri arasında iki temel nedenin öne çıktığını, bunlardan birincisinin ulaşım yollarını çeşitlendirme adına kara yollarını geliştirerek ulaşımda deniz yollarına bağımlılığını azaltmak, ikincisinin ise Çin’deki ekonomik dinamizmin içten dışa vurumuna bağlantılı olarak gelişmenin devam etmesi için diğer bölgelere ve ülkelere yapılan yatırımlar olduğunu belirtmiştir.
Kazakistan’ın Nurlu yol programının kalbi ve ana fikri olan kara yollarını geliştirme planlarının, TRACECA ve İpek yolu ile birleştirilmesi söz konusu olursa bunun Kazakistan açısından hem Çin ve Avrupa arasında bir transit merkez olmasını sağlayacağını ifade ederken bunun bölgenin kalkınması adına önemli katkıları olacağını belirtmiştir. Bu hususta sadece satın alan bir ülke değil aynı zamanda satan bir ülke konumuna nasıl erişilebilir sorusuna Kazakistan’ın Çin’den gelen yatırımlar ve endüstriyel kalkınma projeleri ile cevap aradığını ifade etmiştir. Buna örnek olarak ise iki ülke arasındaki görüşmelerde 14 milyar dolarlık ve 25 projeyi kapsayan 23 milyar dolarlık anlaşmaları göstermiştir.
Konuşması sırasında Amrebayev, Kazakistan’ın dış politikasında Rusya ile olan ilişkilerin diğer ülkelerle kıyaslandığında birçok alanda çok ileri seviyede olduğunu ve ülke bazlı sıralamada birinci sırada Rusya’nın, ikinci olarak Çin’in yer aldığını kaydetmiştir. Bu noktada Kazakistan’ın çok taraflı denge politikasını batıda Avrupa ve doğuda Çin ile değişik projeler yürüterek iyi bir şekilde yürüttüğünü sözlerinin arasında ifade etmiştir.
Seminer sonunda katılımcılar İpek yolu projesi, bölge ekonomisi ve dış siyaset konularında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.