2021 жылы 9 қыркүйекте Еуразия ғылыми-зерттеу институтының аға ғылыми қызметкері, доктор Әзімжан Хитахунов «Азық-түлік бағасының өсу қаупі: Орталық Азиядан мысалдар» тақырыбында онлайн семинар өткізді.

Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры, доцент, доктор Вакур Сүмердің семинардағы кіріспе сөзінен кейін доктор Әзімжан Хитахунов негізінен Орталық Азия елдерінің экономикасына тоқталып, азық-түлік бағасының өсу қаупі туралы маңызды ақпаратты ұсынды. Доктор Әзімжан Хитахунов соңғы уақытта азық-түлік бағасының өсуі соңғы онжылдықтағы ең жоғары өсудің бірі екенін және бұл қымбатшылық көптеген елдерге қауіп төндіретінін атап өтті.Доктор Әзімжан Хитахунов семинарды жалғастыра отырып, азық-түлік бағасының өсу себептерінің жалпы тізімін ұсынды, оның ішінде климаттың өзгеруі, мұнай бағасының өсуін, экспорттық шектеулерді, сұраныстың артуын және т.б атап көрсетті. Сондай-ақ, қазіргі жаһандық пандемия азық-түлік бағасының өсуін жеделдеткенін, әсіресе даму үстіндегі елдердің қатты зардап шеккенін айта отырып, доктор Әзімжан Хитахунов пандемия әсерінен Орталық Азия елдеріне де қатер төніп тұрғанын тілге тиек етті, сонымен бірге әлемдік азық-түлік бағасының өзгеруі туралы ақпарат берді. Әзімжан Хитахунов Орталық Азия елдеріндегі азық-түлік бағасының өзгеру себептері мен бағаның өсу қаупі туралы да әңгімеледі.

Доктор Әзімжан Хитахунов жалпы алғанда, валютаның құнсыздануы, экспорттық шектеулер, қаржы нарығындағы алыпсатарлық, өнімділіктің баяулауы, мұнай бағасының өсуі, климаттың өзгеруі, Қытай мен Үндістанға сұраныстың артуы, биоотынға сұраныс пен қорлардың азаюы азық-түлік тауарлары бағасының өсуінің себептері екенін түсіндірді. Доктор Әзімжан Хитахунов азық-түлік бағасының инфляциясы пандемиямен қатар өсе бастағанын айта келе, карантиндық шаралар мен жеткізу тізбегінің бұзылуы тұтынушылық азық-түлік бағасының өсуіне әкелгенін айтты. Азық-түлік жеткізу тізбегінің нашарлауы, азық-түлік қызметтерінен (мысалы, тамақтандыру қызметі) бөлшек сауда нарығына көшу және тұтыну қорларының жинақталуы тұтынушылық азық-түлік бағасы индексінің нақты мәнде өсуіне әкелгенін түсіндірген Әзімжан Хитахунов жеткізу шығынының өсуіне де назар аударды. Теңіздегі жүк тарифтері соңғы 12 айда 2-3 есеге өскеніне қарамастан, ол бензиннің қымбаттауы мен жүк көлігі жүргізушілерінің тапшылығы кейбір аймақтарда тасымалдау қызметтерінің құнын көтергенін де атап өтті.

Доктор Әзімжан Хитахунов азық-түлік бағасының қымбаттауы 2021-2022 жылдары жалғасын табу мүмкін екеніне болжам жасай отырып, Орталық Азияда азық-түлік бағасын тұрақтандыру мен азық-түлік қауіпсіздігін жақсарту бойынша келісілген аймақтық саясат, азық-түлік көмегі мен сауданы ырықтандыру сияқты ұсыныстар тізімін ұсынды.

Семинар қатысушылардың тақырып бойынша пікір алмасуымен және сауалдарға жауап берумен аяқталды.