9 Eylül 2021 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Kıdemli Araştırmacısı Dr. Azimzhan Khitakhunov “The Risks of Rising Food Prices: Examples from Central Asia” konulu online seminer verdi.

Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Vakur Sümer’in takdim konuşması ile başlayan seminerde Dr. Azimzhan Khitakhunov ana hatlarıyla Orta Asya ülkelerinin ekonomilerine odaklanarak, artan gıda fiyatlarının riskleri hakkında önemli bilgiler sundu. Dr. Azimzhan Khitakhunov, gıda fiyatlarındaki son artışın son on yılın en yüksek artışlarından biri olmaya devam ettiğini ve birçok ülkeyi riske attığını kaydetti. Seminerin devamında Dr. Azimzhan Khitakhunov, iklim değişikliği, artan petrol fiyatları, ihracat kısıtlamaları, artan talep ve diğerleri dahil olmak üzere gıda fiyatlarındaki artışın nedenlerinin genel bir listesini sundu. Ayrıca, mevcut küresel pandeminin gıda fiyatlarındaki artışa önemli ölçüde katkıda bulunduğunu ve özellikle gelişmekte olan ülkelerin güçlü bir darbe aldığını kaydeden Dr. Azimzhan Khitakhunov, Orta Asya ülkeleri de pandeminin etkisiyle risk altında olduğundan bahsetti.Dünya gıda fiyatlarındaki değişimler hakkında bilgiler veren Dr. Azimzhan Khitakhunov, Orta Asya ülkelerinin gıda fiyatlarındaki değişimin nedenleri ve fiyatların yükselmesinin risklerini de anlattı.

Dr. Azimzhan Khitakhunov, genelde döviz devalüasyonu, ihracat kısıtlamaları, finansal piyasa spekülasyonu, üretkenliğin yavaşlaması, artan petrol fiyatları, iklim değişikliği, Çin ve Hindistan’dan artan talep, biyoyakıt talebi ve azalan stokların gıda fiyatlarının artmasının nedenleri olduğunu açıkladı. Gıda fiyatlarındaki enflasyonun pandemile beraber yükselmeye başladığını kaydeden Dr. Azimzhan Khitakhunov, karaaantina yasaklarının ve tedarik zincirlerinin bozulmasının tüketici gıda fiyatlarında artışa yol açtığını söyledi. Gıda tedarik zincirinin bozulması, gıda hizmetlerinden (örneğin yemek servisi) perakende pazarlara geçiş ve tüketici fonlarının birikmesinin tüketici gıda fiyat endeksinin reel olarak yükselmesine yol açtığını ifade eden Dr. Azimzhan Khitakhunov, özellikle, teslimat maliyetlerinin büyümesine dikkat çekti. Denizde navlun tarifeleri son 12 ayda yaklaşık 2-3 kat artmasına rağmen, yüksek benzin fiyatları ve tır şoförlerinin azlığı da bazı bölgelerde nakliye hizmetlerinin maliyetini artırdığının da altını çizdi.

Gıda fiyatlarındaki enflasyonun 2021’de ve 2022’nin geri kalanında tekrar yükseleceğini söyleyen Dr. Azimzhan Khitakhunov, Orta Asya’da gıda fiyatlarını istikrara kavuşturmak ve gıda güvenliğini iyileştirmek için koordineli bölgesel politika, gıda yardımı ve ticaretin serbestleştirilmesi dahil olmak üzere bir öneriler listesi sundu.

Seminer, katılımcıların konu ile ilgili çeşitli düşüncelerini aktarmaları ve soru-cevap bölümü ile sona erdi.