Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Dokuz Eylül işbirliğinde 14-15 Ekim 2020 tarihlerinde “Enerji Devriminin Ekonomi Politiği” ana temalı 4. Uluslararası Ekonomi, Finans ve Enerji Kongresi (EFE’2020) düzenlendi. Akademisyenlerin ve uzmanların küresel enerji devrimi konusundaki deneyimlerini ve bilgilerini paylaşmaları için bir platformun oluşturmayı amaçlayan EFE’2020 Kongresi’ne Türkiye, Kazakistan, Azerbaycan, Hindistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Gürcistan ve Nijerya olmak üzere 7 farklı ülkeden 43’ü senkron 29’u asenkron olmak üzere toplam 72 tebliğ ile 130’a yakın akademisyen ve uzman katıldı.
EFE’2020 Kongresi’nin açılışında Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve EFE’2020 Kongresi Koordinatörü Prof. Dr. Nevzat Şimşek, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bolatbek Abdrasilov, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Cengiz Tomar, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhsin Kar, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Muhittin Şimşek açılış konuşmalarında bulundular.
İlk olarak açılış konuşmasını gerçekleştiren Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve EFE 2020 Kongresi Koordinatörü Prof. Dr. Nevzat Şimşek, Kongre’nin ana konusunun “Enerji Devriminin Ekonomi Politiği” olduğunu belirterek, günümüz küresel enerji sisteminde çok önemli değişimlerin yaşanmakta olduğunu ve bu süreçte küresel güç dengesinin Batı’dan Asya’ya doğru kaymakta olduğunu ifade etti. Kongre kapsamında enerji konularının ekonomi ve finans çerçevesinden ele alınmasının önemli olduğuna değinen Prof. Dr. Nevzat Şimşek, küresel enerji devrimini çeşitli yönlerden incelemeyi amaçlayan kongre sürecinde birçok önemli enerji politikası önerilerinin tartışılacağını ümit ettiğini vurguladı.
İkinci açılış konuşmasını Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Cengiz Tomar yaptı. Prof. Dr. Cengiz Tomar konuşmasına kongreyi düzenleyen EFE’2020 Kongresi Koordinatörü Prof. Dr. Nevzat Şimşek’e, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhsin Kar’a ve Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü’ne teşekkür ederek başladı. Enerji konusunun son dönemde bütün dünya üzerinde tartışılan en önemli konulardan biri olduğunu açıklayan Prof. Dr. Cengiz Tomar, enerji dâhil tüm doğal kaynakların verimli kullanılmasının insani kalkınma açısından büyük önem taşıdığını dile getirdi.
Üçüncü açılış konuşmasını yapan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bolatbek Abdrasilov, bu yılki kongrenin ana teması olan enerji konusunun çok önemli olduğunun altını çizerek, Kazakistan Kurucu Cumhurbaşkanı – Elbaşı Sayın Nursultan Nazarbayev’in “Ulusal Plan: 100 Somut Adım” programında da enerji konusunun siyasi ve ekonomik gelişme açısından değerlendirildiğini vurguladı. Özellikle enerji konusuna ağırlık veren bu tür bilimsel platformların düzenlenmesinin birçok sorunun çözümünde önemli yer tuttuğunu söyleyen Prof. Dr. Bolatbek Abdrasilov, kongrede tartışılacak konuların tüm katılımcılar için faydalı olacağından emin olduğunu belirterek konuşmasını tamamladı.
Açılış konuşmalarının devamında Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhsin Kar, EFE’2020 Kongresi’nin konusunu belirleme sürecinde, bu konunun isabetli olacağı yönünde görüş ifade ettiğini bildirdi. Şu anda küresel siyasi gelişmelerde ciddi sıkıntılar yaşandığının altını çizen Prof. Dr. Muhsin Kar, bunların temelinde ekonomideki gelişmeler olduğunu vurguladı. Prof. Dr. Kar, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi’nin Kazakistan’a çok önem veren bir üniversite olduğunu belirterek, Kazakistan’ın birçok üniversiteleri ile işbirliği anlaşmalarının olduğunu dile getirdi. Ayrıca, kongreyi organize eden ve kongreye iştirak eden tüm kişi ve kuruluşlara teşekkür etti.
Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Muhittin Şimşek, konuşmalarında, öncelikle EFE’2020 koordinatörü olarak Prof. Dr. Nevzat Şimşek’e, ve Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bolatbek Abdrasilov’a ve Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Cengiz Tomar’a ve Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Vakur Sümer’e teşekkürlerini sundu. Prof. Dr. Muhittin Şimşek, enerji konusunda çeşitli bilimsel fikirler üreten akademisyenleri ve uzmanları bir araya getiren EFE’2020 Kongresi’ne katılan tüm tebliğ sahiplerine de teşekkür ederek, bu çerçevede ortaya çıkacak çözüm önerilerinin Avrasya’nın istikrar ve kalkınmasına katkı sağlamasını diledi.
Açılış konuşmalarını takiben kongrenin davetli konuşmacıları olarak Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şaban Nazlıoğlu “Oil and Agricultural Commodity Markets: Essentials, Modelling Strategies and Future Directions” başlıklı ve Dünya Sanat Bilim Akademisi Üyelerle İletişim Komisyonu Başkanı, Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Elif Çepni “Macro-Uncertainties and Complexity of Energy Transition: Challenges Ahead” başlıklı konuşmasını yaparak EFE’2020 Kongresi’ne önemli katkılar sundular.
Açılış oturumundan sonra EFE’2020 Kongresi, Avrasya Araştırma Enstitüsü ile TESPAM’ın ortaklaşa olarak organize ettiği “Türk Dünyasında Enerji Birliği Oluşturmanın Küresel Yansımaları” başlıklı E-panel oturumuyla devam etti. E-panelde, TESPAM Başkanı Oğuzhan Akyener “Türk Enerji Birliği’ni Oluşturma İmkânı ve Potansiyel Gücü” başlıklı, Türk Enerji Birliği Araştırmaları Merkezi (TEBAM) Başkanı Prof. Dr. Mustafa İlbaş “Türk Enerji Birliği’ni Oluşturma İmkânı ve Potansiyel Gücü” başlıklı, Ahmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Vakur Sümer “Türk Enerji Birliği’nin Önündeki Zorluklar” başlıklı ve Ahmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Suat Beylur “AEB ve Türk Keneşi Bağlamında Türk Dünyasındaki Enerji Birliği Oluşturma Çabalarının Avrasya’daki Bölgesel Entegrasyonlara Muhtemel Etkileri” başlıklı sunumlar gerçekleştirdi.
İki gün süren EFE’2020’de dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen akademisyenler ve uzmanlar genel olarak düşük karbonlu enerji üretimi, yenilenebilir enerji ve yenilenebilir enerjinin geleceği, yenilenebilir enerji kaynaklarına verilen teşvikler, yenilenebilir enerjinin finansmanı ve yenilenebilir enerji yatırımları, iklim değişikliği, enerji bağımlılığı, enerji etkinliği ve elektrikli araçlar başta olmak üzere enerji, ekonomi ve finans alanındaki güncel konuları tartıştılar.
Kongre kapsamında gerçekleştirilen 17 oturum çerçevesinde, küresel enerji dinamikleri ve enerji politikaları ele alınarak ülke bazlı analizler sunuldu. Ayrıca, küresel enerji fiyatındaki değişimlerin gelişmekte olan ülkelere siyasi ve sosyo-ekonomik etkileri, gelişmekte olan ülkelerdeki enerji üretimi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi konuları incelendi. Özelde Türk dünyası, genelde tüm dünyadaki enerji gelişimi için gerekli temel araçlar ve reformlar hakkında geniş bilgiler verilen kongrede, enerji konusunda dünyada meydana gelen değişiklikleri ve onu geliştirmenin etkili yolları değerlendirildi. Orta Asya ve Türk dünyasındaki enerjinin gelişmesindeki önemli adımlar ve kilit faktörler not edilerek, dünyadaki enerji üretimi ve giderek artan enerji tüketimi ile ilgili en güncel istatistik veriler sunuldu. Buna ek olarak enerji çerçevesindeki bölgesel etkileşimler ile jeopolitik kaymaların gelişmekte olan piyasalara etkilerinin yanı sıra, Orta Asya ile Avrasya’da ekonomik bölgeselleşme konularında analizler ve geleceğe dair değerlendirmeler yapıldı. Orta Asya’daki ekonomik kalkınma analizinde bölge ekonomisinde enerjinin ana konu olduğu kaydedilerek, bölge ülkelerindeki enerji tüketiminin finansal, ekonomik ve politik risklerinin ayrıntılı bir şekilde incelenmesiyle birçok sorunun önlenebileceğini belirtildi. Bilimsel tebliğlerde ekonomik kalkınma açısından insan potansiyelinin yanı sıra doğal enerji kaynaklarının çok önemli olduğunu belirtilerek, yenilenebilir doğal enerji kaynaklarının geliştirilmesi ve verimli kullanılmasının gelişmenin ön koşulu olduğu gösterildi.
İlki 2014’te başlayan ve her iki yılda bir düzenlenen Uluslararası Ekonomi, Finans ve Enerji Kongresi, 2018’deki üçüncüsünde Nobel ödüllü Türk bilim insanı Prof. Dr. Aziz Sancar’ın davetli konuşmacı olarak katılmasıyla önemli bir aşamaya yükselmişti. 2020’da dördüncü kez gerçekleşmesiyle kurumsallaşmayı pekiştiren bir uluslararası kongre olarak öne çıkan EFE Kongresi’nin, gelecekte de önemli bilim adamlarını bir araya getiren uluslararası bir platform olarak başarıyla devam edeceğine inanıyoruz.