2022 жылы 14 сәуірде Өзбекстан Экономикалық зерттеулер және реформалар орталығының ғылыми қызметкері, доктор Бахтиор Есчанов «Энергияға көшудегі халықаралық ынтымақтастықтың рөлі: Өзбекстаннан мысалдар» атты онлайн семинар өткізді.

Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры, доцент, доктор Вакур Сүмердің кіріспе сөзінен кейін доктор Бахтиор Есчанов сөзін Орталық Азия елдері соңғы бірнеше жылда таза жаңартылатын энергияға көшу үдерісіне белсенді түрде қатысып жатқанын айтудан бастады. Семинарда доктор Бахтиор Есчанов бұл елдердің үкіметтері БҰҰ тұжырымдаған тұрақты даму мақсаттарына сәйкес міндеттеме алғанын айтып, Өзбекстан мен Қазақстан үкіметтері бұл бағытта ең белсенді болып отырғандарын атап өтті. Дегенмен, доктор Бахтиор Есчановтың семинарында энергетикалық ауысудың бәсекеге қабілеттілігі, мемлекеттік емес жеке бастамалардың жоқтығы, жеткіліксіз жоспарлау, кадр тапшылығы және басқа да мәселелер алға қойылған мақсаттарға жетуді әлдеқайда қиындатып отырғанын тілге тиек етті. Доктор Бахтиор Есчанов ресурстарды ұтымсыз пайдалану тұрғысынан құрылысына 10 жылдан астам уақыт кеткен Самарқанд күн электр станциясын мысалға келтірді.

Семинарда баяндамашы шығындарды дұрыс есептемеу, дұрыс жоспарлау, құрылыс процесінің бірнеше рет тоқтап қалуы және т.б. сияқты көптеген факторларға байланысты арзан электр энергиясын өндіру жиі мүмкін болмайтынын тілге тиек етті. Мысалы, доктор Бахтиор Есчановтың айтуынша, 2013 жылы Самарқанд күн электр стансасын салуға 320 миллион АҚШ долларына тендер мақұлданған. Сондай-ақ, Өзбекстандағы күн энергиясының көлемі Румынияға қарағанда жоғары болғанымен, Румыниядағы осындай жобаның құны 280 миллион АҚШ долларын құрайды әрі одан да көп электр энергиясын өндіреді.

Доктор Бахтиор Есчанов Азия даму банкі және Ислам даму банкі сияқты көптеген халықаралық ұйымдардың энергияға көшу жобаларына бөлінген ірі несие ресурстарының бар екеніне назар аударды. Осыған ұқсас жобалар Өзбекстанда гидроэнергетика саласында жүзеге асырылуда. Семинар соңында доктор Бахтиор Есчанов энергетикаға көшу аясында жүргізіліп жатқан басқа да ауқымды зерттеулерге тоқталды. Атап айтқанда, ол Жаһандық экологиялық қор аясында Өзбекстанның ауылдық жерлеріндегі жеке үйлерді оқшаулау жөнінде жұмыстар жүргізіліп жатқанын, тіпті бұл жағдайда да жобаларды жүзеге асыруда белгілі бір олқылықтардың орын алғанын, соның салдарынан тиімділіктің төмендігіне тоқталды.

Семинар соңында қатысушылар тақырып бойынша пікір алмасты. Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры, доцент, доктор Вакур Сүмер семинарда құнды ақпараттармен бөліскенін айтып, доктор Бахтиор Есчановға алғысын білдірді.