2 Aralık 2021 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Cengizhan Canaltay “Türkiye’deki Yabancı Firmaların Ticari Dinamikler İçerisindeki Yeri” adlı seminerini sundu.

Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Vakur Sümer’in açılış konuşmasından sonra, söz alan Cengizhan Canaltay,  Türkiye’nin genel ihracat dinamiği ve bunun içinde Yabancı firmaların payı ve çeşitli bilgiler verdi. Genel ticari dinamiklerini hacim, ortaklar ve ürünler açısından incelediğini ve rakamların gösterdiği doğrultuda hacmin 2015’ten sonra önemli bir hızla büyüyerek ihracat ve ithalat arasındaki farkında kapanmakta olduğunu ifade etti. Önemli ticaret ortakları arasında Almanya, Rusya, Çin, ABD ve bazı komşu ülkeler olduğunu belirtti. Özellikle Türkiye’nin ihracatının %82’sini sanayii sektörünün oluşturduğunu belirterek, ürünlerde ve sektörel yapı içerisinde ise otomotiv, kimyasal ürünler, hazır giyim ve çeşitli inşaat malzemelerinin öne çıktığını vurguladı. Lakin salgın döneminde tüm bu dengelerin olumsuz yönde etkilenerek genel olarak ticaret hacminin ve özellikle ihracatın düştüğünü vurguladı.

Cengizhan Canaltay, 2022-2023’te salgın azalırsa Türkiye’nin 2023 planları ve Yeni Asya açılımı gibi projeleri sayesinde ticaret hacminin yükselebileceğini düşündüğünü bahsetti. Seminerin devamında ise Türkiye’de açılan yabancı şirketler hakkında verdiği bilgiler arasında yabancı ortaklı anonim şirketlerin 2019-2020 yılları arası için şirket sayısında önemli bir düşüş yaşanmadığını lakin sermaye açısından neredeyse %50’den fazla bir düşüş ile 1.97 milyar Türk lirasından 920 milyona varan bir azalma yaşandığını, bunun da ana nedenlerinden birisinin, yabancı sermayedeki düşüşten kaynakladığının altını çizdi. Limited şirketlerin sermayelerinde ise önemli bir azalma görülmediğini, ancak onların da toplam sayısında  12.439’dan 9.986’ya ulaşan %30’u geçen bir fark oluştuğunu belirtti.

Canaltay, Türkiye’de 2020’de ilk 1000 ihracatçı firma arasında 153 yabancı ortaklı şirketin olduğunu, bunların toplam ihracatının ise 24.9 milyar dolar olduğunu bunun da ülkenin toplam ihracatı içerisindeki payının %14.6’e denk geldiğini söz etti. Dahası bu 153 firmanın 91’inin %100 yabancı sermaye ile işletildiğini ve  toplam ihracatının 10.7 milyar dolar olduğunu dile getirdi. İlk 10 yabancı ortaklı lider ihracatçı firmanın toplam ihracatının 15.4 milyar dolar olduğunu ve bu rakamın ilk 20’de17.5 milyar dolara ve ilk 100’de ise 23.4 milyar dolara kadar ulaştığını bildirdi. Bunun yanı sıra ihracatçı firmaların sektörlere göre dağılımı ve sektör birincileri üzerine de detaylı bilgiler sunarak yaklaşık 25 sektörde sadece otomotiv ve tütünde birinci sırayı yabancı ortaklı firmaların aldığını ve geri kalanlarında ise yerli firmaların öne çıktıklarını ifade etti. İlk 1000 ihracatçı firma listelemesinde 2020’de en hızlı yükselişi gösteren firmalar hakkında da sunduğu bilgilerde sadece iki yabancı ortaklı firmanın yer aldığını ve diğerlerinin yerli firmalar olduğunu ifade ederek konuşmasını bitirdi.

Seminerin sonunda, katılımcılar konuyla ilgili görüş alışverişinde bulundular. Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Vakur Sümer, semineri için Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Cengizhan Canaltay’a teşekkür ederek gelecekte bu konuyla ilgili önemli yayınların ve çalışmaların yapılması gerektiğini söyledi.