10 Haziran 2021 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün Araştırmacısı Baljan Eşmetova “Macaristan-Orta Asya Dış İlişkileri” başlıklı online seminer verdi.
Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Suat Beylur’un açılış konuşmasından sonra seminerine başlayan Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün Araştırmacısı Baljan Eşmetova, öncelikle 20. yüzyılın sonundaki büyük siyasi, ekonomik ve sosyal gelişmeler, Avrupa ve Asya’nın bazı bölgelerinde siyasi sınırların önemli ölçüde yeniden çizilmesiyle sonuçlandığını ifade ederek, Sovyetler Birliği, Yugoslavya ve Çekoslovakya’nın dağılmasından sonra Balkanlar’dan Kafkaslar ve Orta Asya’ya uzanan geniş bir coğrafyada toplam nüfusu 300 milyonu aşan 20’den fazla yeni egemen devletin ortaya çıktığını belirtti. Baljan Eşmetova, geçtiğimiz 30 yıl boyunca, genellikle Doğu Avrupa ve Orta Asya” ülkeleri olarak adlandırılan bu ülkelerin, küreselleşmenin olumlu ve olumsuz tüm etkilerini deneyimlediğini belirtti.
Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyesi olan Macaristan’ın Orta Avrupa’da köklü tarihiyle önemli bir devlet olduğundan bahseden Baljan Eşmetova, Macaristan’ın bağımsızlık sonrası önemli siyasi, ekonomik ve sosyal reformlar yaşayan Orta Asya ülkeleriyle tarihi kültürel bağları olduğunu kaydetti. Dolayısıyla Macaristan’ın Orta Asya ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmeye büyük önem gösterdiğini vurgulayan Baljan Eşmetova, bu bağlamda Macaristan’ın AB’nin Orta Asya bölgesiyle, özellikle de Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ile iş birliğinin gelişmesinde önemli bir rol oynamakta olduğunun altını çizdi. Özellikle Macaristan’ın 2010’dan itibaren “Doğu Açılımı” olarak adlandırılan yeni dış politika yaklaşımı kapsamında Türk cumhuriyetleri ile daha yakın iş birliğini geliştirmekte olduğunu belirten Baljan Eşmetova, 2018’de Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin (Türk Konseyi) gözlemci üyesi olan Macaristan’da 2019’da Türk Konseyi Avrupa Ofisi’nin açılmasıyla, ülkenin Türk Konseyi çerçevesindeki ilişkililerinin ivme kazandığını ifade etti.
Seminerin devamında, Macaristan ve Orta Asya arasındaki siyasi ilişkilerin yanı sıra, ticari-ekonomik, insani, kültürel ve diğer alanlardaki ilişkilerin mevcut durumu hakkında bilgiler paylaşan Baljan Eşmetova, Macaristan’ın Orta Asya ile ticari ve ekonomik ilişkilerinde özellikle Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan’ın ön planda olduğunu söyledi. Bu bağlamda, Kazakistan’ın Macaristan’a ihracatının ana kalemleri arasında petrol, makine parçaları ve borular bulunurken, Kazakistan’ın Macaristan’dan ithalat ana kalemleri arasında ise ilaçlar, hijyenik ürünler, böcek ilaçları, herbisitler ve farmasötik ürünler olduğunu ifade etti. Kırgızistan’ın Macaristan’a ihracatının ana kalemleri arasında silikon, bakliyat ve et ürünleri bulunurken, Kırgızistan’ın Macaristan’dan olan ithalat ana kalemlerini ilaç ürünleri, elektrikli ekipmanlar ve konserve sebzeler oluşturduğunu belirtti. Özbekistan’ın Macaristan’a ihracatının ana kalemleri arasında kimyasal ürünler, makine teçhizatı ve gıda maddeleri bulunurken Özbekistan’ın Macaristan’dan ithalatının ana kalemlerini ise kimyasal ürünler, , iletkenler, petrol ürünleri, makine parçaları, ambalajlı ilaçlar ve gıda maddeleri oluşturduğunu dile getirdi.
Seminerin sonunda, katılımcılar konuyla ilgili görüş alışverişinde bulundular. Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Suat Beylur, semineri için Baljan Eşmetova’ya teşekkür ederek gelecekte bu konuyla ilgili yayınların ve çalışmaların yapılmasının önemli olduğunu ifade etti.